ABK, czyli odpowiedź na wyzwania klimatyczne
Opatentowany niecałe 100 lat temu autoklawizowany beton komórkowy (ABK) to wciąż „młody” materiał budowlany, który od początku wyznacza nowe standardy w budownictwie. Produkowany z naturalnych surowców w bezodpadowym procesie produkcji zmniejsza ślad węglowy inwestycji budowlanej.
Dzięki swoim właściwościom materiał ten, a także technologia budowania z ABK, stanowią racjonalną odpowiedź na wyzwania związane ze zmianami klimatu.
Do 2050 roku Europa ma zamiar stać się kontynentem neutralnym klimatycznie, co oznacza zerową emisję CO2. To wielkie wyzwanie dla całego przemysłu, ale szczególnie dla budownictwa. Jak podaje Eurostat, budynki odpowiadają za połowę zużywanej energii w UE, jeśli rozpatrzy się ich cały cykl życia, począwszy od pozyskania surowców, wyprodukowania materiałów budowlanych, przez budowę, późniejszą eksploatację obiektów budowlanych aż po ich wyburzenie. Co więcej, zasoby budowlane, w tym mieszkaniowe, emitują 40% ogółu emisji gazów cieplarnianych. Jeżeli więc chcemy powstrzymać zmiany klimatyczne, musimy budować w taki sposób, by budynki stały się jak najbliższe ideałowi zerowej emisyjności. To wymaga olbrzymich zmian systemowych w całym budownictwie, ale również mentalnych wśród uczestników procesu budowlanego. Projektanci mogą odegrać kluczową rolę w tej zielonej rewolucji, tworząc bardziej przyjazne dla środowiskavbudynki.
Dlaczego warto budować z betonu komórkowego?
Beton komórkowy jest jednym z najpopularniejszych materiałów budowlanych na świecie. W Unii Europejskiej rocznie produkowanych jest 16 milionów metrów sześciennych tego materiału. W Polsce ok. 40% budynków jest realizowanych w tej przyjaznej dla środowiska technologii. Nasz kraj jest też liderem produkcji ABK, powstaje u nas aż 1/3 europejskiej produkcji. Beton komórkowy to materiał o wielu zaletach, a przy tym wciąż sukcesywnie rozwijany przez największych producentów – plasuje się więc w kategorii materiałów innowacyjnych.
Najcieplejsze ściany
Projektanci wybierają beton komórkowy z wielu względów, jednak w kontekście zmian klimatycznych przeważa jedna szczególna właściwość tego materiału – wysoka izolacyjność termiczna. Bloczki z ABK są tak „ciepłe”, że pozwalają na budowę ścian jednowarstwowych bez dodatkowego ocieplenia. Najcieplejsze odmiany dostępne na rynku umożliwią stawianie ścian jednowarstwowych (czyli bez ocieplenia) nawet po zaostrzeniu wymagań, które weszły w życie w 2021 roku, kiedy to współczynnik przenikania ciepła dla ścian zewnętrznych będzie wynosił U ≤ 0,20 W/(m²K).
Beton komórkowy stosuje się również do wykonywania ścian z dodatkowym ociepleniem. Można do tego celu zastosować zarówno wełnę mineralną, jak i styropian. ABK pozwala zatem na budowę budynków energooszczędnych, pasywnych oraz zeroemisyjnych.
Beton komórkowy jest jednym z najpopularniejszych materiałów budowlanych na świecie. W Unii Europejskiej rocznie produkowanych jest 16 milionów metrów sześciennych tego materiału.
Zdrowy mikroklimat
Beton komórkowy produkowany jest z naturalnych i mineralnych surowców. Jest jednorodnym konstrukcyjnym materiałem o porowatej strukturze, co oznacza, że wszystkie jego właściwości są w każdym kierunku takie same. Podstawowe elementy murowe są pełne – stanowią je bloczki bez drążeń (dlatego nie są nazywane pustakami), co jest dodatkowym atutem wykorzystującym jednorodność betonu komórkowego. ABK ma również inne użyteczne właściwości, np. wysoką paroprzepuszczalność, która jest istotna dla ścian jednowarstwowych oraz ocieplonych wełną mineralną. To wszystko gwarantuje zdrowy i przyjemny mikroklimat wnętrz budynków. Monolityczne oraz jednorodne mury z betonu komórkowego mają korzystną dla eksploatacji budynku pojemność cieplną. Wysoka izolacyjność termiczna ścian z betonu komórkowego powoduje, że strumień ciepła natrafia od strony pomieszczeń na barierę. Nie ma więc większego zużycia energii ponad to, które jest potrzebne do ogrzania pomieszczeń budynku, a nie jego struktury konstrukcyjnej. Podczas zmieniających się warunków pogodowych w budynkach z betonu komórkowego przez cały czas panuje stabilna temperatura oraz wilgotność powietrza.
Szybka budowa
Niewielkie gęstości betonu komórkowego i jego porowata struktura powodują, że jest to materiał, z którego buduje się prosto i szybko. Bloczki z betonu komórkowego są produkowane z najwyższą dokładnością wymiarową, co pozwala na łatwe murowanie ich na cienką spoinę o grubości zaledwie 1–3 mm (w praktyce jest to nie więcej niż 1 mm). Mur jest wówczas precyzyjnie wykonany i jednorodny pod względem termicznym. Z kolei spoinę pionową zastępuje łączenie elementów na pióra i wpusty, co znacznie przyspiesza prace murarskie. Gładka oraz porowata powierzchnia murów ułatwia tynkowanie i zmniejsza zużycie potrzebnych materiałów.
W przypadku ścian jednowarstwowych wykonawstwo jest zoptymalizowane. Prace następują w jednym ciągu, ponieważ nie ma robót związanych z montażem termoizolacji – gotowa przegroda powstaje ponad 2 razy szybciej niż ściana z ociepleniem. Ale nawet w przypadku ścian ocieplanych beton komórkowy pozwala na szybsze wnoszenie przegród w porównaniu do tradycyjnych materiałów. To zasługa tego, że budowa z bloczków ABK jest prosta i nie wymaga ciężkiego sprzętu. Murowanie przypomina układanie dużych klocków, a ekipy budowlane nie są obciążone nadmiernym wysiłkiem fizycznym, co przekłada się na większą efektywność prac.
Najwyższe bezpieczeństwo
Na tle innych materiałów beton komórkowy wyróżnia bardzo mała promieniotwórczość – jest ona najniższa ze wszystkich materiałów murowych. To materiał w pełni bezpieczny dla naszego zdrowia, bo całkowicie niepalny (euroklasa A1 reakcji na ogień). Podczas pożaru przegrody z ABK nie ulegają zapłonowi, nie wydzielają trujących gazów ani płonących kropel. Znakomicie izolują wysoką temperaturę. Ściany z betonu komórkowego wykonuje się jako ściany oddzielenia pożarowego.
Systemowe budowanie z ABK
Beton komórkowy to cała rodzina produktów, która umożliwia budowę obiektów od piwnic po dachy. Producenci w tym segmencie rynku oferują zarówno wytrzymałe bloczki do budowy ścian zewnętrznych i wewnętrznych, jak i do ścian fundamentowych, do tego płyty stropowe oraz dachowe, jak również wszelkiego rodzaju elementy uzupełniające, w tym prefabrykowane nadproża. Zaletą tych ostatnich jest fakt, że nie trzeba ich ocieplać – to doskonała alternatywa dla żelbetowych nadproży, które zwykle są kłopotliwym mostkiem termicznym. „Ciepłe” nadproża z betonu komórkowego z zatopionymi wewnątrz prętami zbrojeniowymi ograniczają ucieczkę ciepła z wnętrza budynku, mają odpowiednią nośność oraz są poręczne i łatwe w montażu.
W ramach systemu produkowane są również kształtki U, które pełnią funkcję szalunku traconego umożliwiającego wykonanie nadproży, wieńców czy obudowę słupów żelbetowych. Do tego producenci oferują także całą gamę produktów do budowy ścian działowych i przepierzeń, w tym bloczki do prac remontowych oraz wykończeniowych.
Systemy wielkowymiarowe
ABK to nie tylko drobnowymiarowe bloczki, ale również elementy wielkoformatowe w postaci płyt zbrojonych, które umożliwiają budowę stropów, dachów, a nawet wielkopowierzchniowych hal, np. centrów logistycznych. Elementy zbrojone z betonu komórkowego mają szereg zalet, np. pozwalają na budowę stropów w domu jednorodzinnym w ciągu jednego dnia roboczego, co więcej – można je od razu obciążać. Dodatkowo płyty zbrojone z betonu komórkowego są niepalne, pozwalają wznosić ściany przeciwogniowe. Na rynku są dostępne elementy o ponad sześciogodzinnej odporności ogniowej (klasa EI 360), mogą być więc stosowane w magazynach czy budynkach o specjalnych wymaganiach ochrony przeciwogniowej.
Projektanci wybierają beton komórkowy z wielu względów, jednak w kontekście zmian klimatycznych przeważa jedna szczególna właściwość tego materiału – wysoka izolacyjność termiczna.
Materiał przyszłości
Beton komórkowy to pierwszy energooszczędny materiał na świecie. Jednocześnie pozwala na projektowanie nowoczesnych oraz doskonałych pod względem architektonicznym budynków. Dotyczy to zarówno obiektów mieszkaniowych, jak i dużych inwestycji. Technologia ta nie stawia architektom żadnych ograniczeń, pozwalając im na kształtowanie przeróżnych i zaskakujących form architektonicznych. Umożliwia to właśnie jednorodna, a zarazem mocna porowata struktura, która powoduje, że beton komórkowy jest materiałem konstrukcyjnym o wyjątkowo dobrej termoizolacyjności. Z ABK budowane są domy jednorodzinne, jak i wielorodzinne, obiekty publiczne, komercyjne, a także duże hale przemysłowe i wiele innych rodzajów budynków.
Wsparcie projektowe
Nowoczesny materiał umożliwia również wykorzystanie innowacyjnego podejścia na etapie projektowania. Producenci ABK udostępniają projektantom narzędzia BIM do projektowania budynków w systemie z betonu komórkowego. To cyfrowe rozwiązania optymalizujące pracę projektantów, mające na celu szybką wymianę informacji oraz wykluczenie na budowie kolizji, co zwiększa efektywność procesu powstawania budynków i ich eksploatacji. Ponadto producenci betonu komórkowego kreują zrównoważony rozwój technologii wznoszenia budynków. Prowadzone są badania wytrzymałościowe murów, a także prace nad coraz bardziej energooszczędnymi przegrodami, opracowywane są różnego rodzaju materiały techniczne. Budowanie z betonu komórkowego staje się lepsze, bo efektywniej wykorzystuje się jego zalety. To przekłada się na ograniczenie śladu węglowego budownictwa, co może znacząco przyczynić się do powstrzymania zmian klimatycznych.
Opracowanie Zespołu Technicznego Stowarzyszenia Producentów Betonów
