Hortus Conclusus – Muzeum Kombinatu i Pracowników Huty
Autor:
Mateusz Binda
Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej
Mentor:
dr hab. inż. arch. Marcin Charciarek, prof. PK
O projekcie:
Praca podejmuje temat adaptacji i rozbudowy stacji przesypowej w zespole aglomerowni nr 2 w nowohuckim kombinacie. Obecnie na dawnych terenach Huty im. Lenina prowadzone są intensywne działania planistyczne, które mogą doprowadzić do zatarcia jej krajobrazu kulturowego i są zagrożeniem dla dziedzictwa postindustrialnego.
Obszar tytułowego Zamkniętego Ogrodu wyznaczony jest przez istniejącą zabudowę aglomerowni i obecnie poddany jest intensywnym procesom sukcesji biologicznej. Działania projektowe w sferze zagospodarowania terenu wykorzystują ideę tzw. trzeciego krajobrazu. Zachowaniu pamięci służy ogród wewnątrz dziedzińca, do którego aranżacji wykorzystano materiały porozbiórkowe tworzące swoisty memoriał w postaci kopców.
Lokalizacja i układ obiektu sprzyjają obserwacji zmian na terenie kombinatu, w związku z czym jedną z głównych funkcji budynku jest Obserwatorium Kombinatu Nowohuckiego. Druga to natomiast Muzeum Pracowników Huty, prezentujące historię zakładu przez pryzmat doświadczeń pokoleń, dla których była ona żywicielką, bądź kładła się cieniem na ich warunki życia.
Forma części muzealnej jest negatywowym odbiciem trapezowych pustek między filarami suwnic, tworząc z nimi wspólny rytm. Bryła przyjęła minimalistyczną estetykę, stając w opozycji do ażurowych, rozrzeźbionych struktur kratownic. Gładka ściana elewacji od strony dziedzińca jest tłem dla gry światła i cienia i nie stanowi konkurencji wizualnej dla zachowanej substancji.
Co było największym wyzwaniem architektonicznym?
Podjęte wyzwanie polegało na poszukiwaniu rozwiązania dla wielowątkowego problemu architektonicznego, na który złożyły się kwestie dziedzictwa niechcianego, zachowania infrastruktury poprzemysłowej czy relacji istniejącego obiektu z pochłaniającą go naturą. Ponadto koncepcja, oprócz kontekstu materialnego, musiała zostać osadzona w przestrzeni mitu kombinatu nowohuckiego, niegdyś serca całej dzielnicy, a obecnie terenu trudnego w zagospodarowaniu.
O autorze:
Mateusz Binda, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej i ochrony dóbr kultury na Uniwersytecie Jagiellońskim
Laureat m.in. Konkursu Architektura Betonowana najlepszą pracę magisterską, Konkursu Architektury Ceglanej czy konkursu Hrubieszowski dom i ogród z klimatem. Aktywny uczestnik konferencji naukowych, warsztatów i autor publikacji w tematyce dziedzictwa kulturowego i architektury XX wieku.
