WYRÓŻNIENIE W RANKINGU TOP10 FOR THE FUTURE 2020/21
Oddajemy głos dziekanom Wydziałów Architektury, które znalazły się w RANKINGU TOP10 FOR THE FUTURE 2020/21.
WYRÓŻNIENIE
POLITECHNIKA WARSZAWSKA
WYDZIAŁ ARCHITEKTURY
dr hab. inż. arch.
KRZYSZTOF KOSZEWSKI
Dziekan Wydziału Architektury
Politechniki Warszawskiej
Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej to ośrodek dydaktyczny, naukowy i środowisko twórcze o ponad stuletniej tradycji. Właśnie te trzy aspekty: nauczanie, badania i projektowanie stanowią fundament, na którym budowana jest tożsamość warszawskiej szkoły architektury. Ich równowaga oraz wzajemne uzupełnianie i przeplatanie się dają gwarancję wysokiej jakości kształcenia, innowacyjności naukowej oraz znaczącego wkładu w kształtowanie środowiska zbudowanego. Pozwala to także na podjęcie wyzwania, jakim jest odpowiedzialność za warunki, w których wszyscy żyjemy i będziemy żyć. Tym właśnie zajmuje się architektura i urbanistyka, dyscyplina o kluczowym znaczeniu dla społeczeństwa, szczególnie ważna w dobie konieczności rozważnego i empatycznego podejścia do otaczającego nas świata i jego przekształcania. Empatia, o której mowa, stała się jednym z kluczowych aspektów aktywności architektów, przejawiając się zarówno we wrażliwości na potrzeby słabszych i wykluczonych, jak i w trosce oraz konkretnych działaniach mających na celu ograniczenie negatywnego wpływu działalności człowieka na środowisko przyrodnicze i klimat. Wymienione aspekty zyskały na ważności wobec zmian w otaczającym nas świecie, nie wymazały jednak pozostałych kwestii istotnych w architekturze i urbanistyce, znanych i poruszanych od wieków. Zrównoważone podejście do tradycji skojarzone z otwartym spojrzeniem w przyszłość jest jedną z cech konstytuujących współczesność Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.
Odnosząc się do równowagi trzech aspektów: projektowego, dydaktycznego i badawczego warto je pokrótce skomentować w kontekście warszawskiego wydziału architektury.
Działalność projektowa traktowana jest, jako oczywisty punkt odniesienia wszelkich podejmowanych aktywności. Jej charakter, z natury innowacyjny i nakierowany na przyszłość, implikuje ciągłe poszukiwania. Projektowanie, rozumiane, jako rozwiązywanie niestandardowych problemów w dynamicznie zmieniających się okolicznościach, jest umiejętnością niezwykle cenną w szybko zmieniającym się świecie. Projektowanie architektoniczne, jednocząc pierwiastki twórcze (artystyczne), pragmatyczne (np. techniczne) i kontekstualne (np. społeczne), stanowi jedyny w swoim rodzaju konglomerat działań koncepcyjnych, angażując skomplikowane wątki interdyscyplinarne, nieustannie redefiniując swoje ramy i podejmując kolejne wyzwania. Obszar taki ze swej natury stanowi szansę na fascynującą eksplorację potencjału i skali zmian. Jest przy okazji interesującym narzędziem służącym poznaniu świata, prowokując poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jaki mógłby on być w wyniku obmyślonych działań. Takie postrzeganie istoty projektowania, bliskie idei „research by design”, skojarzone z doświadczeniem wybitnych praktyków, stanowi o istotnym potencjale warszawskiego wydziału na polu twórczości architektonicznej i urbanistycznej.
Dydaktyka na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej koncentruje się wokół nauczania projektowania rozumianego, jako interdyscyplinarna działalność twórcza oparta na wiedzy. Ideą przyświecającą konstruowaniu programu studiów jest integracja i koordynacja zagadnień tak, by zapewnić zarówno praktyczne podstawy uprawiania zawodu, jak i intelektualne zaplecze teoretyczne niezbędne do świadomych i samodzielnych działań projektowych. Przekłada się to na dwa przenikające się nurty: przygotowanie do pracy w zawodzie po studiach oraz wykształcenie gotowości podejmowania wyzwań wykraczających poza bieżące, bezpośrednie potrzeby. W celu spójnej realizacji tych założeń warszawski wydział wdraża sześcioletnie (11 semestrów studiowania plus jeden semestr praktyki) magisterskie studia jednolite. Wspomniana spójność programowa polega na podejmowaniu kolejnych zagadnień projektowych w sekwencji wzrastającej ich złożoności oraz na zapewnieniu wsparcia ich w odpowiednim momencie dedykowanymi umiejętnościami i wiedzą w ramach zagadnień stanowiących konteksty projektowania – artystyczne, techniczne, warsztatowe, społeczne, historyczne oraz środowiskowe. Równolegle, dla chętnych, prowadzone są studia dwustopniowe w języku angielskim.
Istotnym aspektem realizacji programu są nowe metody dydaktyczne, jak na przykład wprowadzenie zaawansowanych narzędzi komunikacji elektronicznej, będące częściowo wynikiem konieczności nauczania zdalnego w trakcie pandemii. Niezależnie od tych nieuniknionych zmian rozwijane są także inne metody i sposoby kształcenia. Należy do nich formuła interdyscyplinarnego projektu wykonywanego w technologii BIM, podczas którego zadanie projektowe wykonywane jest w międzywydziałowych zespołach studenckich – czyli w warunkach podobnych, jak w przyszłej działalności zawodowej, jednak z szerszym wykorzystaniem innowacyjnych środowisk pracy zespołowej. Działania takie są możliwe dzięki wykorzystaniu potencjału Politechniki Warszawskiej, jako wiodącej uczelni technicznej, kształcącej w wielu dziedzinach powiązanych z projektowaniem architektonicznym i urbanistycznym.
Trzecim, równie istotnym obszarem aktywności Wydziału jest działalność naukowa. Jednym z głównych obszarów badań jest wykorzystanie nowych narzędzi umożliwiających optymalizację rozwiązań projektowych dzięki zastosowaniu technik modelowania i symulacji. Jest to rewolucyjna zmiana, pozwalająca na wprowadzenie do projektowania pierwiastka eksperymentalnego, obywającego się bez – zawsze w przypadku architektury wątpliwego – testowania rozwiązań w praktyce. Tego typu badania dotyczą wielu zagadnień, począwszy – by przytoczyć tylko niektóre – od symulacji zależności charakterystyk energetycznych budynków od ich formy i usytuowania, przez optymalizacje geometrii konstrukcji w kontekście pożądanych parametrów wytrzymałościowych, po możliwości bardziej oszczędnego zużycia materiałów w zależności od dostępnych wymiarów elementów. Techniki te znajdują także zastosowanie w mniej oczywistych obszarach, jak badania historyczne, gdzie symulacja przeszłości za pomocą wirtualnego modelu nieistniejących obiektów pozwala odpowiedzieć na szereg pytań dotyczących jego formy i sposobu funkcjonowania. Współpraca interdyscyplinarna ze specjalistami w ramach Politechniki Warszawskiej pozwala na podejmowanie tematów takich, jak zastosowanie Internetu Rzeczy w kontekście projektowania uniwersalnego czy też implementacja sztucznej inteligencji w analizach zachowania użytkowników przestrzeni urbanistycznej. Działalność naukowa jest prowadzona także w tradycyjnych i ugruntowanych na Wydziale obszarach, jak te dotyczące dziejów architektury polskiej i wkładu warszawskiej szkoły architektury w ich badanie. Poczesne miejsce zajmują także zagadnienia urbanistyki i planowania miast oraz terenów wiejskich, ze szczególnym uwzględnieniem projektowania rozwiązań przyjaznych dla użytkowników i środowiska, a jednocześnie odpornych na wyzwania wynikające ze współczesnych dynamicznych zmian. Kolejnym ważnym przedmiotem badań jest poszukiwanie narzędzi architektonicznych, przestrzennych i technologicznych służących kształtowaniu harmonijnie rozwijającego się środowiska zamieszkiwania. Badacze pracujący na warszawskim wydziale podejmują także tematy najaktualniejsze, wiążące się z analizami skutków pandemii, w tym nowych ról społecznych kampusów uniwersyteckich. Z kolei odpowiedzią na dążenie do inkluzywnego i empatycznego kształtowania otaczającej nas przestrzeni jest powołanie na warszawskim Wydziale Architektury Centrum Projektowania Uniwersalnego – jednostki eksperckiej, której celem będzie prowadzenie badań oraz propagowanie idei projektowania dla wszystkich.
Efektem podejmowanych tematów badawczych są organizowane na wydziale międzynarodowe konferencje naukowe. Spośród nich można wymienić: „Redefining Cities in View of Climate Changes” czy też „International Conference on Amphibious Architecture, Design and Engineering – ICAADE”.
Tempo i charakter zmian współczesnego świata stanowią ogromne wyzwanie dla projektowania. Wiele koncepcji jest wdrażanych w czasie, gdy uwarunkowania ważne w trakcie ich przygotowywania istotnie się zmieniły. Wymaga to tym uważniejszego śledzenia zmian i rzetelnego przygotowania studialnego na wstępnych etapach projektowania. Stanowi to wyzwanie dla architektów i urbanistów, jednocześnie czyniąc wiedzę ekspercką i badania naukowe koniecznym elementem procesu. Doświadczenia pandemii udowodniły z kolei, że wiele sytuacji uchodzących za niemożliwe czy bardzo trudne do wyobrażenia, jako funkcjonujące w rzeczywistości, stało się faktem. Otwiera to pole do tworzenia alternatywnych scenariuszy rozwoju, w których architektura, czy też ogólniej projektowanie, mogą odegrać znaczącą rolę. Wszystko to sprawia, że studiowanie architektury, jej projektowanie i badanie jest fascynującym wyzwaniem, które warto podjąć.
