ŚMIECIORY NIE POTWORY-ŚMIECIOWE PRZETWORY. DRUGIE ŻYCIE ŚMIECI JAKO JEDNOSTKA MIESZKALNA-UPCYKLING

Podjęte przeze mnie zagadnienie to koncepcja ekologicznego domku, stworzonego ze zrecyklingowanych materiałów. Osiedle domków zlokalizowane jest w Rio de Janeiro na terenie faveli – ubogiej dzielnicy miasta.

Rio de Janeiro to jedno z najbardziej kontrastowych miast na świecie. Z jednej strony ulice sięgające gigantycznych rozmiarów, nowoczesne wieżowce czy ruchliwe restauracje, a z drugiej dzikie osiedla zawieszone na skarpie, z setkami poplątanych ścieżek i niezliczonymi domostwami. Przez ten zróżnicowany charakteru Rio de Janeiro boryka się z wieloma problemami. Część z nich ma swoje korzenie w obszarach ubogich. Wizyta w jednym z nich skłoniła mnie do głębokiej refleksji i chęci podjęcia działania. Moim celem nie jest zbawienie Rio de Janeiro, jednak przyjrzenie się problemowi z innej perspektywy, perspektywy przyjezdnego „gringo”, punktu widzenia osoby, która została wychowana w innych realiach. W danym projekcie pragnę się skupić głównie na skali makro – projekcie domku jednorodzinnego.

,,Grafika dodatkowa 1” pokazuje rys historyczny obszaru, na którym podejmują próbę zaprojektowania domków jednorodzinnych oraz główne czynniki i uwarunkowania panujące na terenie osiedli ubogich. W skali architektonicznej dużym problemem jest brak odpowiednich budulców oraz wykształconej kadry budowniczej. Architektura odnosi się do praktyk mieszkaniowych, życia rodzinnego, życia domowego i innych działań w gospodarstwie domowym, które kształtują ekosystem faveli. Większość budynków mieskalnych składa się z kuchni, łazienki, salonu i sypialni. Domostwa są bogate w wiele improwizowanych rozwiązań. Często także weranda tworzy miejsce generujące dochód gospodarstwa domowego, poprzez różnego rodzaju działalność handlową.

Projektowane osiedle znajduje się na terenie Cantagalo-Pavão-Pavãozinho, kompleksu faveli położonym między dwoma luksusowymi dzielnicami Copacabana i Ipanema.

Ideą projektu jest budownictwo z tanich, pochodzących z recyklingu materiałów. Wiodącą koncepcją jest inspiracja systemem Earthship. Jest to pomysł, wykorzystujący zużyte opony, szklane butelki i puszki, aby stworzyć strukturę, która w minimalnym stopniu wpływa na środowisko. Ściany zewnętrzne projektowanej jednostki są zbudowane z wypełnionych ziemią opon, aby zapewnić chłodzenie masy termicznej. Pełnią one także funkcję ściany oporowej. Pozostałe przegrody są wykowywane z pustych plastikowych i szklanych butelek, umocnione piaskiem oraz gliną. Tworzy to pewnego rodzaju artystyczną bryłę, a domy zdają się wyrastać z ziemi, pozostając w ścisłej symbiozie z naturą. Projektowane osiedle posiada także systemy umożliwiające: wytwarzanie energii słonecznej, zbieranie wody deszczowej i ponowne jej wykorzystywanie, naturalną wentylację, budowę z materiałów naturalnych i pochodzących z recyklingu, ogrzewanie i chłodzenie termo-słoneczne oraz system zacieniania przez ruchomy balkon.

Rozkład jednostek mieszkalnych oraz forma obiektu wynika z topografii terenu oraz warunków funkcjonalnych. Moim głównym założeniem było zapewnienie kontaktu i bliskości z naturą przez usytuowanie domków w zieleni, która dodatkowo stanowi umocnienie zbocza. Struktury budynków są skonstruowane tak, aby wykorzystywać dostępne zasoby naturalne oraz w sposób odpowiadający przyjętym kanonom funkcjonalnym. Domki cechuje łatwość budowy. W zasadzie każdy może zbudować projektowaną strukturę. Stanowi to dodatkowy sektor pracy dla mieszkańców faveli.