MOTORY ROZWOJU

MOTORY ROZWOJU czyli największe osiągnięcia naukowe  w budownictwie i architekturze. Powszechnie wiadomo, że siłą napędową wszelkich przemian cywilizacyjnych jest nauka. Jak wykorzystywana jest w budownictwie i architekturze?

Z jakich dążeń oraz potrzeb się rodzi? Co oferuje wykonawstwu budowlanemu? Jakie przełomowe rozwiązania i dokonania inżynierskie są wynikiem badań naukowych? Które z nich odegrały największą rolę w rozwoju budownictwa, a w jakich dziedzinach wciąż są przedmiotem poszukiwań i wyzwań? Oddajemy głos uznanym w swoich dziedzinach nauki, cenionym autorytetom i zapraszamy do dyskusji również przedstawicieli branży.

prof. dr hab. inż. arch. Ewa Kuryłowicz
Kuryłowicz & Associates
Wydział Architektury
Politechnika Warszawska
Członek Rady Recenzentów miesięcznika „Builder

Żadne inne osiągnięcie naukowe i żaden inny wynalazek nie miał tak przemożnego wpływu na rozwój architektury i budownictwa jak komputery.

Największym osiągnięciem naukowym w budownictwie i architekturze w ostatnich 100 latach jest w mojej opinii wykorzystanie komputerów przez konstruktorów i architektów. Rzecz cała została rozpoczęta w istocie podczas II wojny światowej w Bletchley Park pod Londynem, z udziałem polskich matematyków Jerzego Różyckiego, Henryka Zygalskiego i Mariana Rajewskiego, o czym historia z racji Żelaznej Kurtyny przez długie lata milczała. Ujawniła się w roku 1943 w formie pierwszego komputera o nazwie Colossus. Ojcem tej maszyny był oficjalnie Tony Flowers, ale korzystał on oczywiście z osiągnięć Alana Turinga. Początkowo, w latach 50., konstruktorzy wykorzystywali komputery do obliczeń i tworzenia modeli matematycznych w celu przewidzenia zachowania się ustrojów budowlanych. Stopniowo maszyny te, dość kosztowne, funkcjonowały w szerszym użyciu jako kalkulatory – w 1975 roku odnotowano już odejście od suwaków logarytmicznych na ich rzecz. Pierwsze języki programowania FORTRAN i ALGOL oraz grafika komputerowa były stosowane na urządzeniach typu mainframe w latach 80. XX wieku i rozwijały się głównie na potrzeby wojska oraz lotnictwa – dla grafiki architektonicznej szczególnie istotne były symulatory lotu. Programy graficzne wspomagające projektowanie architektoniczne do szerokiego stosowania wprowadziła firma Autodesk programem Autocad 1.0, co w latach dziewięćdziesiątych w rewolucyjny sposób zmieniło sposób sporządzania rysunków, a wraz z pojawieniem się ploterów i drukarek powoli eliminowało konieczność rysowania odręcznego. Obecnie oprogramowanie CAD jest skomplikowanym oraz wielostronnym narzędziem służącym do opracowania pełnego modelu projektowanego budynku. BIM – Building Information Modeling, jest bazą danych zorganizowaną wokół geometrii projektowanego obiektu i zawiera cały zestaw różnorodnych informacji kontekstualnych, realizacyjnych oraz dotyczących użytkowania projektowanego budynku. Niezależnie od usprawnienia procesu projektowania i jego kontrolowania, ułatwień w prezentacji projektowanych budynków przez wykorzystanie powstającego w wirtualnej przestrzeni trójwymiarowego modelu, przekładalnego na wizualizacje czy drukowane makiety, zastosowanie komputerów doprowadziło do ogromnych zmian w obszarze szeroko rozumianej reprezentacji architektonicznej, wspomagając wyobraźnię projektantów o możliwość kształtowania nowych form przestrzennych, niemożliwych do uzyskania przy użyciu tradycyjnych technik prezentacyjnych, geometrycznych czy obliczeniowych. Spór o prawdziwość i realność tak powstającej architektury toczy się na tle promowania tzw. parametrycyzmu, o czym pisze Patrik Schumacher, widzący nieuchronność triumfu tak postępującej matematyzacji projektowania. Przeciwnego zdania jest Dalibor Vesely, który protestuje przeciw pozbawianiu projektowania nieuchwytnego elementu ludzkiego błędu, przysłowiowego drgnięcia ręki, niejednokrotnie dającego przepiękne, poetyckie efekty, jak w twórczości Petera Zumthora. Żadne inne osiągnięcie naukowe i żaden inny wynalazek nie miał tak przemożnego wpływu na rozwój architektury i budownictwa jak komputery. Czy wpływ ten jest tylko dobry, pokaże przyszłość. Ale to też będzie możliwe dzięki komputerom właśnie.