ŚWIADOMI ZAGROŻEŃ

140 przedstawicieli zarządów największych firm działających w branży budowlanej spotkało się podczas Forum PMR Budownictwo w Polsce 2018, by wymienić doświadczenia, podzielić się opiniami dotyczącymi bieżących trendów w budownictwie, a także zaprezentować swoje plany na najbliższe lata.

Wypowiedzi uczestników konferencji oraz wyniki sondaży, jakie przeprowadzono wśród nich, pokazały, że w ciągu ostatniego roku sporo się w branży budowlanej zmieniło.
Zarówno z badań PMR, jak i opinii uczestników forum wynika, iż koniunktura w branży budowlanej obecnie jest zdecydowanie lepsza niż w ubiegłym roku. Co ważne, po kilku latach nierównowagi dynamika rynku budowlanego wreszcie opiera się na wszystkich trzech filarach, czyli budownictwie mieszkaniowym, niemieszkaniowym i inżynieryjnym. Bardzo dobrze prezentują się prognozy na rok 2018, co potwierdzają opinie uczestników Forum PMR. Ponad trzy czwarte uczestników oczekuje, że przychody ich firm z działalności na rynku budownictwa i nieruchomości w 2018 r. wzrosną w stosunku do 2017 r., spadki prognozuje jedynie 5%.

Wyzwania 2018
Poprawa sytuacji w branży budowlanej nie oznacza jednak, że nie boryka się ona z żadnymi problemami. Dostrzegając niewątpliwe przyspieszenie w ogłaszaniu przetargów kolejowych, kontynuację doskonałej passy w segmencie mieszkaniowym oraz dobrą kondycję sektora komercyjnego, uczestnicy forum zastanawiali się także nad tym, jak spiętrzenie robót w wielu segmentach rynku przy kurczącej się ilości rąk do pracy oraz rosnących cenach materiałów i transportu wpłynie na działalność ich firm oraz funkcjonowanie całego rynku w najbliższych latach. Ożywione dyskusje dotyczyły także m.in. efektywności, innowacyjności i edukacji w budownictwie, jak również finansowania oraz rentowności projektów budowlanych.
W opinii uczestników forum zdecydowanym wyzwaniem numer jeden dla branży w 2018 r. będzie niedobór pracowników i rosnące koszty pracy. Choć problemów kadrowych wynikających z kumulacji inwestycji można się było spodziewać, zaskakujące dla wielu przedstawicieli branży jest tempo, w jakim przybierają one na sile. W rezultacie w obliczu planowanych do realizacji inwestycji w najbliższych latach warunki będą dyktować firmy, które dysponują odpowiednią liczbą pracowników. Z niedoborem pracowników wiąże się także nasilająca się presja na podwyżki płac. Zdaniem części wykonawców firmy budowlane powinny także przykładać większą wagę do pozapłacowych czynników motywacyjnych. Wielu przedstawicieli firm wykonawczych zgodnie wskazało na prefabrykację jako rozsądne rozwiązanie, mogące częściowo zniwelować zwiększające się trudności z pozyskaniem pracowników i rosnącymi cenami materiałów.

Zarządzanie ryzykiem i dywersyfikacja
Zdaniem części wykonawców, w związku z coraz wyższymi kosztami, coraz bardziej prawdopodobne wydaje się nadejście kolejnej fali upadłości, podobnej do tej, która nastąpiła w okresie poprzedniego boomu inwestycyjnego. Jeżeli chodzi o ceny usług budowlanych, taniej już nie będzie, a przed problemami z płynnością może uchronić branżę jedynie rzetelna kalkulacja, uwzględniająca koszty i ryzyka. Z drugiej strony można zauważyć też pozytywne zjawiska w odniesieniu do strategii firm wykonawczych. Obecnie firmy wnikliwiej zarządzają ryzykiem i starają się więcej przewidywać. Dodatkowo z roku na rok coraz bardziej dywersyfikują swoje portfele, a także coraz śmielej wychodzą z ofertą za granicę.

Firmy stawiają na infrastrukturę
Według większości wykonawców uczestniczących w panelach dyskusyjnych w najbliższym czasie teoretycznie najlepsze perspektywy będzie miał sektor infrastrukturalny, przede wszystkim segment drogowy i kolejowy. Wciąż duży potencjał, zdaniem wielu, ma także sektor mieszkaniowy. Dynamika rozwoju segmentów kolejowego i drogowego powoduje, że są to z jednej strony segmenty bardzo perspektywiczne, a z drugiej niebezpieczne. Z uwagi na bardziej rynkowe relacje i popyt, niezależne od dotacji państwowych czy unijnych, sektor kubaturowy uznawany jest przez branżę, a także instytucje finansowe, za bezpieczniejszy. Choć i tutaj poziom rentowności i konkurencyjności w przypadku niektórych inwestycji kubaturowych staje się mniej atrakcyjny.
Pomimo niepokojących, zwłaszcza firmy wykonawcze, wzrostów cen materiałów budowlanych przedstawiciele dystrybutorów oraz producentów materiałów przekonywali, że nie dojdzie do powtórki z 2007 r. z uwagi na odmienną sytuację rynkową i dużo większe moce produkcyjne.

Branżowa debata roku
Forum Budownictwo w Polsce co roku gromadzi decydentów branży – prezesów i członków zarządów wykonawców, deweloperów, dystrybutorów materiałów budowlanych oraz instytucji finansowych. Ze względu na istotny opiniotwórczy charakter i ważkość prezentowanych danych wydarzenie otrzymało miano „branżowej debaty roku”. Podczas tegorocznego spotkania ocenę rynku zaprezentował prof. G. W. Kołodko. Swoimi planami podzielili się także przedstawiciele Zarządu m.in. następujących firm: Mostostal Warszawa, Erbud, Warbud, Unibep, Alstal, Colas, LH Engineering, Atlas, Avestus, Katharsis Development, Bricomarche, Grupa PSB, Skanska, Budimex i inni. Jak powiedział o wydarzeniu Andrzej Goławski, Prezes Zarządu Mostostal Warszawa: „Wspólne spotkanie czołowych przedstawicieli branży budownictwa jest okazją do podsumowań, zbadania kondycji rynku, w szczególności zaś zapewnia najbardziej aktualne dane rynkowe, pozwalające uzyskać szeroką perspektywę oraz dokonać wiarygodnych prognoz i oceny konsekwencji zmian w sektorze”. Kolejna edycja za rok!

Bartłomiej Sosna
Główny Ekspert Rynku
Budowlanego PMR

Zdjecia: archiwum PMR