NAUKA – TECHNIKA – KULTURA – SZTUKA
JAKUB PADUCH Politechnika Krakowska
W tym roku akademickim Politechnika Krakowska obchodzi wyjątkowy jubileusz: 80-lecie swojego istnienia. Obchodom towarzyszy hasło „Nauka – Technika – Kultura – Sztuka”. Hasło to oddaje różnorodność aktywności, z której słynie uczelnia i jej absolwenci. Politechnika Krakowska to z jednej strony wybitni inżynierowie i naukowcy, a z drugiej wielu wspaniałych artystów, twórców kultury, sportowców, biznesmenów. Studentami PK byli m.in.: Zdzisław Beksiński, Marek Grechuta, Ewa Demarczyk, Jan Kanty-Pawluśkiewicz, Andrzej Mleczko, Sebastian Karpiel-Bułecka, Wojciech Zabłocki, Renata Knapik-Miazga, Krzysztof Ingarden czy Ryszard Florek.
Oficjalny start obchodów 80-lecia Politechniki Krakowskiej miał miejsce 13 stycznia w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, podczas nadzwyczajnego posiedzenia Senatu uczelni. Jubileusz stanowi okazję nie tylko do podsumowań i spojrzenia w przeszłość, ale też do wyznaczenia nowych celów i kierunków rozwoju na przyszłość.
Politechnika w zoomie
W roku jubileuszu Politechnika na 8 wydziałach i w Szkole Doktorskiej kształci 12 tysięcy studentów oraz doktorantów, ma blisko 2 tysiące pracowników, w tym ponad 1100 nauczycieli akademickich. Uczelnia ulokowana jest w trzech krakowskich kampusach, ma też trzy hale sportowe, ośrodki rekreacyjno-konferencyjne w Żywcu i Zakopanem. Działalność naukową koncentruje wokół 8 dyscyplin, wszystkie w ostatniej ewaluacji uzyskały ocenę A, a architektura A+.
– Stale pracujemy nad dostosowywaniem naszej oferty dydaktycznej do wymogów i potrzeb rynku pracy. Stąd można u nas podjąć takie studia jak ekotechnologie dla zrównoważonego rozwoju, energetyka jądrowa, informatyka materiałowa, biotechnologia przemysłowa, geoinformatyka, inżynieria i gospodarka wodna, odnawialne źródła energii i infrastruktura komunalna, technologie przemysłu 4.0 czy elektromobilność – mówi prof. dr hab. inż. Andrzej Szarata, Rektor Politechniki Krakowskiej. Nie bez przyczyny są to obszary naukowe związane z klimatem i energetyką. Studia w obszarze wsparcia dla środowiska były bardzo popularne w rekrutacji, co jasno pokazuje, że młodzież ma coraz większą świadomość zagrożeń dla klimatu i chce je zwalczać. Politechnika Krakowska daje niezbędną ku temu wiedzę.
Nowości to jedno, ale uczelnia zmienia też stale programy kształcenia na swoich sztandarowych kierunkach, takich jak budownictwo, transport, architektura, mechanika i budowa maszyn, elektrotechnika czy automatyka i robotyka. Wszystkie te dziedziny są obecnie w trybie błyskawicznego rozwoju za sprawą nowych technologii, w szczególności sztucznej inteligencji. Nauka musi nadążyć za tymi zmianami, dlatego PK je śledzi, a następnie na ich podstawie aktualizuje swoje nauczanie. Pod względem badawczym Politechnika mocno rozwija zagadnienia energetyczne (zwłaszcza w obszarze OZE), promuje wodór jako paliwo, energooszczędne materiały budowlane i zielone procesy technologiczne. Naukowcy Politechniki Krakowskiej walczą o granty zarówno krajowe, jak i międzynarodowe. W roku jubileuszu Politechnika będzie promować swoje technologie w USA, w Dolinie Krzemowej, i jeszcze mocniej postawi na międzynarodową współpracę badawczą, m.in. w ramach Uniwersytetu Europejskiego STARS EU.
Project-based learning
Idealną sytuacją jest połączenie obu głównych filarów działalności uczelni wyższej, czyli dydaktyki z pracą nad projektem badawczym. Dlatego Politechnika Krakowska coraz mocniej stawia m.in. na project-based learning – kształcenie oparte na realizacji projektów. – Nasi partnerzy biznesowi, wśród których są tacy giganci jak Hitachi, Huawei, ABB, T-Mobile, Comarch czy Mostostal, zgłaszają nam problemy inżynierskie, które chcieliby z naszą pomocą rozwiązać, a my dostarczamy im zespół zadaniowy złożony z naukowców i studentów Politechniki, który te problemy rozwiązuje. Zyskują na tym wszyscy, ale w szczególności studenci, którzy nabywają w ten sposób najcenniejszą wiedzę, jaką można zdobyć: praktyczną, opartą na konkretnych rozwiązaniach. To również pomaga im potem znaleźć pracodawców – mówi prof. Dr hab. inż. Andrzej Szarata, Rektor Politechniki Krakowskiej. Przedsiębiorcy oferują studentom PK staże, praktyki, stypendia oraz patronaty nad projektami, które mają w ocenie biznesu potencjał rozwojowy. Przedstawiciele firm, które zatrudniają absolwentów uczelni, biorą czynny udział w procesie kształtowania programów dydaktycznych po to, aby były w maksymalny możliwy sposób dostosowane do wymogów współczesnych rynków pracy. W tym celu zasiadają w radach biznesu utworzonych przy wydziałach. Przykładem może być specjalność „inżynieria pojazdów szynowych”, którą Politechnika prowadzi wspólnie z grupą firm branży kolejowej, m.in. z przedsiębiorstwem Newag. PK współpracuje z biznesem i przemysłem na wielu płaszczyznach, ale nie mniej istotnym obszarem działalności dla uczelni jest współpraca z samorządami. Bardzo często potrzebują one wykwalifikowanych inżynierów do kierowania technicznymi aspektami strategicznych inwestycji, takich jak np. krakowskie metro. Naukowcy i studenci Politechniki Krakowskiej biorą udział we wszystkich etapach takich przedsięwzięć – od projektu do budowy – a potem, po oddaniu inwestycji do użytku publicznego, pomagają przy ich zarządzaniu.
– Nasi studenci realizują też swój rozwój naukowy na podstawie tematów będących problemami społeczności lokalnych. Organizujemy warsztaty w gminach, podczas których nasza młodzież wybiera się w teren, rozmawia z mieszkańcami danej miejscowości, anal izuje zgłaszane problemy i szuka ich rozwiązań. Udzieliliśmy naszego eksperckiego wsparcia m.in. w Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu, Przemyślu, Hrubieszowie, Rabce, Dobczycach, a już niedługo w Zakliczynie – mówi prof. dr hab. inż. Andrzej Szarata, Rektor Politechniki Krakowskiej. W tej ostatniej gminie laboratorium studenckich innowacji FutureLab PK zorganizuje specjalne międzynarodowe warsztaty. Jednym z efektów będzie pomysł na nową kładkę nad rzeką Dunajec. FutureLab to wyjątkowa jednostka powstała w celu finansowego wspierania innowacyjnych pomysłów studentów Politechniki. W ciągu 5 lat istnienia FutureLab pomógł przy realizacji ponad 100 projektów.
Betonowe kajaki, bolid wodorowy, łazik marsjański, technologie medyczne do walki z nowotworami i wiele innych rewolucyjnych pomysłów zaistniało dzięki wsparciu, jakiego FutureLab – a więc Politechnika Krakowska – udzielił swoim podopiecznym. Politechnika stoi też bardzo mocno kołami naukowymi – blisko 100 kół naukowych skupia ponad 1,5 tys. studentów.
W roku jubileuszowym PK chce dać się poznać z każdej strony
Uczelnia organizuje wydarzenia przeznaczone nie tylko dla społeczności akademickiej, ale takie, w których – uczelnia ma nadzieję – wezmą udział też na przykład mieszkańcy Krakowa. Preludium do obchodów stanowił zeszłoroczny, grudniowy, 82. Konkurs Szopek Krakowskich z ważnym politechnicznym udziałem. Po raz pierwszy w historii w tradycyjnym konkursie krakowskim wystartowała szopka z akademickim rodowodem. Dzieło inspirowane jubileuszem Politechniki – architekturą jej kampusów, tradycjami i postaciami z historii uczelni – stworzył utytułowany mistrz szopkarstwa Filip Fotomajczyk. Dwumetrowa konstrukcja została uhonorowana wyróżnieniem Dyrektora
Muzeum Krakowa.
Inne ważne punkty jubileuszu to m.in.: • wystawa „Osobowości 80-lecia Politechniki Krakowskiej” (luty), prezentująca 80 wybitnych postaci historycznych uczelni;
• międzynarodowy otwarty konkurs „Kampus Przyszłości” na opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej kampusu Politechniki Krakowskiej w Czyżynach (marzec);
• konkurs na politechniczny mural, z planowanym odsłonięciem dzieła na ścianie Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki podczas majowego Święta Szkoły;
• Bieg Kościuszkowski, który wróci na ulice Krakowa (marzec);
• Juwenalia Krakoskie w Strefie Polibuda dla rekordowej liczby uczestników (maj);
• Święto Szkoły połączone z piknikiem (wspólnym z Uniwersytetem Ekonomicznym) i pokazem specjalnym oraz świętem patrona PK Tadeusza Kościuszki w ramach Nocy Muzeów (maj);
• Kraków Concrete Canoe Competition – pierwsze w Polsce międzynarodowe zawody betonowych kajaków na torze Kolna (czerwiec);
• uroczysta inauguracja roku akademickiego 2025/2026 w Muzeum Lotnictwa Polskiego z udziałem szerokiego grona krajowych i międzynarodowych gości, połączona ze zjazdem absolwentów oraz koncertem w Filharmonii Krakowskiej (październik);
• finałowa Gala 80-lecia z wręczeniem nagród i odznaczeń (listopad);
• Wigilia Akademicka PK 2025, koncert kolęd oraz promocja albumu fotograficznego „Kronika 80-lecia PK” (grudzień).
Z okazji jubileuszu ciekawe inicjatywy, uzupełniające główny program obchodów, przygotowały też wydziały Politechniki.
Każdemu z 8 wydziałów poświęcony jest jeden miesiąc z jubileuszowego roku. Zaproszą one m.in. na studencki maraton programowania Kościuszkon, Festiwal Mechanika – ze zlotem samochodów zabytkowych i pokazami bolidów wodorowego i elektrycznego, bicie rekordów z okazji Dnia Liczby Pi czy Dnia Inżynierii Materiałowej, Dzień Lądowca – z otwartym dla krakowian zwiedzaniem Laboratorium Aerodynamiki Środowiskowej. Zorganizują też wystawy, konferencje naukowe i dni branżowe.
